Πέμπτη, Φεβρουαρίου 17, 2011



Η επανάσταση των σιωπηλών


"Οι  Σειρήνες όμως έχουν ένα όπλο πιο φοβερό και από το τραγούδι: τη σιωπή τους.
Και πιθανότερο, παρόλο που δεν έτυχε ποτέ, θα ήταν να
γλυτώσεις από το τραγούδι τους, παρά από τη σιωπή τους."
                                              
 Φράντς  Κάφκα, Η σιωπή των σειρήνων

Καθώς  η κρίση απλώνει βαριά την σκιά της στην χώρα και τις ψυχές μας, πολλοί προσπαθούν να προδικάσουν το μέλλον. Κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι θα υπάρξουν βίαιες αντιδράσεις, άλλοι πάλι ότι η απάθεια θα εξακολουθήσει να κυριαρχεί.
Ενώ όμως μια κλασική επανάσταση δεν είναι ανάμεσα στα ενδεχόμενα -ούτε οι συνθήκες υπάρχουν, ούτε ο εχθρός είναι ορατός- εγώ οραματίζομαι από παλιά μια άλλη επανάσταση. Μια επανάσταση διαφορετική από όσες περιγράφουν τα βιβλία, από όσες απεικονίζουν στις ταινίες τους οι σκηνοθέτες. Την ανάγκη της μάλιστα διατύπωσα πολλά χρόνια πριν. Kαθώς όμως περνά ο καιρός  αυτή η  άλλη επανάσταση, που οραματίζομαι, κερδίζει διαρκώς σε περιεχόμενο και ορμή.
Η επανάσταση  λοιπόν, που οραματίζομαι, θα είναι  μια  επανάσταση των σιωπηλών. Δεν θα έχει σημαίες αναπεπταμένες, συνθήματα και ιδεολογικές διακηρύξεις. Θα είναι μια επανάσταση  βουβή, που θα στηρίζεται απλώς στην αλληλεγγύη των βλεμμάτων. Θα ξεκινήσει  από την απόλυτη, την οργισμένη σιωπή, και θα αποδώσει στον άνθρωπο όσα στερήθηκε, όσα ονειρεύθηκε, ό,τι ζήτησε με  κραυγές –πριν επιλέξει την σιωπή.
Γιατί αυτή η σιωπή, είναι η απόγνωση και η προσδοκία του. Δεν είναι αποδοχή, μήτε μοιρολατρία. Η σιωπή είναι το μέτρο της διαψευσμένης  του ζωής, η πίκρα για τις επαγγελίες που ακυρώθηκαν, η οργή για την υποκρισία και το  ψέμα. Η σιωπή είναι το ανώτερο στάδιο της πολιτικής ωριμότητας. Αν οδηγήσει στην επανάσταση, θα είναι μια επανάσταση αληθινή, αφού για πρώτη φορά δεν θα δεσμεύεται από τα λόγια της. Θα δεσμεύεται μόνον από τα αισθήματα της. 
Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν απευθύνεται λοιπόν σε ορισμένες τάξεις κοινωνικές, ούτε υπόσχεται  ευημερία και δικαιώματα. Υπόσχεται μόνον μια άλλη γλώσσα: Την ξεχασμένη γλώσσα  της ειλικρίνειας και της ευθύνης. Δεν επιδιώκει την εξουσία, αφού όπως απέδειξε η Ιστορία, αυτό οδηγεί  στην βία και τον εκφυλισμό. Επιδιώκει, όμως, να αποδώσει στον άνθρωπο την εξουσία της ζωής του, να απαντήσει στην βουβή απόγνωση της σιωπής του. «Η επανάσταση»  σχολιάζει ένας θεωρητικός της, «συνιστά μια πνευματική αναταραχή, μέσω της οποίας μια ομάδα ανθρώπων επιδιώκει να θέσει νέα θεμέλια για την ύπαρξη της.”
Σε αυτήν λοιπόν την επανάσταση, που αναζητά αιωνίως τα θεμέλια της, δεν έχουν ίσως θέση οι ποιητές, μήτε οι φιλόσοφοι. Έχουν όμως θέση οπωσδήποτε οι άνεργοι. Ο  φιλόσοφος προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο, ο ποιητής   δημιουργεί τον δικό του. Ο άνεργος όμως τον στερείται εξ ορισμού. Η ανεργία αποτελεί τον παραλογισμό ενός πολιτισμού, που δεν παύει να επαίρεται για τις κατακτήσεις του. Ο παραλογισμός αυτός, αλλού εκδηλώνεται στην πρόκληση της χλιδής, στον άνεργο σε ταπεινώσεις που δεν τελειώνουν. Ο άνεργος κατέφυγε στην σιωπή, επειδή κουράστηκε να ακούει για επενδύσεις και για τη μείωση της ανεργίας· που εξαιρούν ωστόσο πάντοτε τον ίδιο. Ο άνεργος είναι πια σιωπηλός, όχι  επειδή θέλει να  κρύψει την οργή του, αλλά επειδή δεν αντέχει να μιλήσει άλλο… 
…Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν υπόσχεται νόμους  και διατάγματα, που θα αποβλέπουν στην «προστασία» του περιβάλλοντος. Θεωρεί, αντίθετα, ότι είναι ο άνθρωπος που επείγει να προστατευθεί. Εκείνος –που σήμερα σιωπά με απόγνωση- οδηγείται σταθερά στην αποξένωση, επειδή το περιβάλλον μοιάζει να ανήκει πάντοτε σε κάποιους άλλους. Μόνον όμως όπου το περιβάλλον παραμείνει υπερήφανο και ανέγγιχτο, μπορεί να  ανθίσει η πραγματική ζωή. Αλλιώς, θα πληθαίνουν οι απομιμήσεις και τα ομοιώματα της.

Στην επανάσταση των σιωπηλών συμμετέχουν και όσοι  είδαν τον διαφορετικό κόσμο, που έπλασαν μέσα τους, να διαψεύδεται και να συντρίβεται. Ούτε μετάνιωσαν όμως, επειδή ο δικός τους κόσμος είχε αξίες και ήθος, ούτε μπορούν να τον αλλάξουν. Στην επανάσταση των σιωπηλών, είναι σημαιοφόροι χωρίς σημαίες, πεζοπόροι χωρίς προμήθειες. Διαθέτουν την τιμιότητα του βλέμματος και μια βαθύτερη αξιοπρέπεια. Ο κόσμος που έπλασαν -που είχε  αξίες και ήθος-  είναι πάντοτε εκεί. Αυτοί, οι σημαιοφόροι –χωρίς σημαίες- στην επανάσταση των σιωπηλών, είναι η εγρήγορση και η συνείδηση της.

Όσοι άλλωστε κατέφυγαν στην σιωπή, δεν έπαυσαν να ονειρεύονται: Την δίκαιη συγκρότηση του κοινωνικού ιστού, την αύρα μιας παιδείας ουσιαστικής, την ενίσχυση των δημιουργικών δυνάμεων που εν είδει μικρής φωτιάς υπάρχουν στον καθένα…
…Αυτός άλλωστε –εγώ ή εσείς- που οραματίζεται την επανάσταση των σιωπηλών, δεν ενδιαφέρεται αν επικριθεί ως ρομαντικός, ούτε αν καταταχθεί από τους εχέφρονες στους υπέρμαχους μιας ουτοπίας, από τις πολλές που γνώρισε η ιστορία. Οι επικριτές της επανάστασης των σιωπηλών, συχνά φορτωμένοι με διπλώματα και κοινωνιολογικές περγαμηνές, αγνοούν την αξία της σιωπής, το εν δυνάμει επαναστατικό της περιεχόμενο…
…Όσοι λοιπόν αμφισβητούν την επανάσταση των σιωπηλών, δεν μέτρησαν ποτέ την αξία της σιωπής, δεν έτυχε ποτέ να αντιληφθούν την εκρηκτική της δύναμη. Μήπως  όμως μέσα στην σιωπή δεν ανθίζει ο έρωτας - ή και πάλι σιωπηλά δεν πλάθει ο δημιουργός το έργο του;
«Οι επαναστάσεις είναι τρελές εμπνεύσεις της ιστορίας» έγραψε ένας επαναστάτης, που μάλιστα δολοφονήθηκε από τους πρώην συντρόφους του. Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν θα είναι απλώς μια τρελή έμπνευση της ανθρώπινης ιστορίας. Θα είναι ίσως η συνέχεια και η αποθέωση της.
 Ολόκληρο το κείμενο στο http://www.protagon.gr/
Οι επισημάνσεις δικές μου

11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

2 χρόνια άνεργη,ετών 26.Ήθελα να γίνω.....Σιωπή.....

~reflection~ είπε...

Πωw να επαναστατήσω?... να πάρω τους Δρόμους της Πλοήγησης, να αρπάξω όπλο εικονικής προσομοίωσης, να ουρλιάξω Διαδικτυακά?..

πως???

πες μου..

με καθήλωσαν εδω..
σε ένα εικονικό δωμάτιο που έχει λένε παράθυρο τον Κοσμο..

Πνίγομαι γιατί ο αέρας μου ψηφιοποιήθηκε...

Επικίνδυνο, μικρή...
Με προειδοιποίησαν...

ΦΥΛΑΚΗΣ περιορισμός στο αχανές της Πλοήγησης...

Αψήφισα τον κίνδυνο και μπήκα στη θαλασσα....
εκεί που με άδειες τσέπες μπορώ να γίνω ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ και να βιώσω εικονικές συγκινήσεις ξεχνώντας τις ΠΛΗΓΕΣ της καθημερινότητας.....

και όταν ΞΕΧΝΑΩ, ξεχνάω και τις μαχες που πρέπει να δωσω...
για μενα και για το ΠΑΙΔΙ..

πνίγηκα...
που κλεψανε τη Φωνη...
μία Λεκτική Προέκταση το Όπλο μου, που με παρηγορούν οι ειδικοί, πως έχει ΔΥΝΑΜΗ, λένε, ο λόγος...

μα.....

αν δε ματώσουν τα πρόσωπα και τα χερια πως να επιτευχθεί επανάσταση, Υπεροχε Ποιητή μου?....

Τα κείμενα με ΙΣΧΥ ανομολόγητη είναι το Εφαλκτήριο του ΑΓΩΝΑ...

επειτα πρεπει να βαλουμε το στηθος μπροστα..
το σωμα στην πρωτη γραμμη ...

το θανατο στο περιθώριο

γιατί οι ΑΛΛΑΓΕΣ στον Κοσμο δε γίνοντια με αλληγορίες, συνειρμούς Λέξεων, και με εικονοποιήσεις σκέψεις πάνω στο επίπεδο χαρτί....

η ΖΩΗ μάχεται για τον Εαυτό της στον Τρισδιάστατο Δρόμο της Διεκδίκησης...


Σε φιλω γλυκά....

Alex είπε...

ακόμη και αυτή την επανάσταση θα την καταπατούσαν οι νομοθέτες με νομολογίες και διατάγματα "δημοκρατικά" ..
ακόμα και τους άνεργους θα λέγανε τρελούς...
ακόμα και τη φτώχεια θα την αποκαλούσαν "παροδική ένδεια" ,
ακόμα και λίγη ντροπή να τους είχε μείνει θα την χάνανε εις το όνομα της δόξας και του κέρδους...
τι να πω,μακάρι να μη χρειαζόταν οι επαναστάσεις...
καλημέρα nimerti

ο δείμος του πολίτη είπε...

Θα πω ότι εξαιρετικό άρθρο και ψύχραιμο. Ωστόσο, η δυτική δημοκρατία έχει βρει εκείνους τους τρόπους ώστε να κάμψει την επιθυμία των σιωπηλών να επαναστατήσουν. Η χειραγώγηση έχει λάβει το όνομα της πολυφωνίας (ή κακοφωνίας;) και της συμμετοχής (sic). Εδώ δεν είναι Αφρική. Εδώ η χειραγώγηση γίνεται ψυχολογικά. Ο κομφορισμός έρχεται μέσα από έλλειμμα δημοκρατίας, όχι μέσα από την παντελή απουσία της.

ειρήνη είπε...

ένα ευχαριστώ για το κείμενο αυτό..

Νimertis είπε...

καλησπέρα Κάρμα... σιωπώ κι εγώ στη δύναμη της δικής σου σιωπής...

γράφεις Κάκια μου… ‘γιατί οι ΑΛΛΑΓΕΣ στον Κοσμο δε γίνονται με αλληγορίες, συνειρμούς Λέξεων, και με εικονοποιήσεις σκέψεις πάνω στο επίπεδο χαρτί....’ Να σου πω την αλήθεια μου, δεν ξέρω πώς γίνονται οι αλλαγές στον Κόσμο… αμφιβάλλω πολύ πλέον αν γίνονται με πολέμους, μάχες και αιματηρές επαναστάσεις… κάποιος είπε κάποτε ότι οι επαναστάσεις απέτυχαν γιατί έγιναν από επαναστατημένους κι όχι από επαναστάτες… αναρωτιέμαι, ποιοι είναι, εν τέλει, οι επαναστάτες… όχι πως παίρνω πίσω την πίστη μου στην διεκδίκηση, στην εξέγερση, τον αγώνα για το δίκιο… απλά, δεν είμαι σίγουρος αν όλα αυτά αλλάζουν τον κόσμο, όπως γράφεις… αλλάζει ο κόσμος από… μη αλλαγμένους πολίτες; Από ανθρώπους που είναι μονάχα θυμωμένοι και όχι όντως διαφορετικοί; Δεν δογματίζω, γι αυτό και ανήρτησα το συγκεκριμένο κείμενο που, κάποτε, θα το απέρριπτα με τη μία…
απλώς, όλα πια, πρέπει να χτιστούν από την αρχή, καθώς θα έλεγε και ο Ρεμπώ…
[να μην λείπει το φιλί… αυτή την επανάσταση μην μου τη στερήσει κανείς!]

Ναι, μακάρι να μην χρειάζονταν φίλη μου Αλεξ… όμως…

Ορθά το ανέλυσες φίλε Δείμε… όμως, τούτη η γαλέρα δεν πάει άλλο… από χρόνια σέρνεται πια και οι κωπηλάτες έσκασαν πια…

Κι εγώ θερμά σ’ευχαριστώ Ειρήνη…

Ανώνυμος είπε...

Σιωπώ και εγώ μαζί με την Καρμαα

Ανασφάλεια και φόβος για το αύριο

λέξεις δεν αρκούν .....

και εγώ 26 είμαι

ψάχνομαι και γω ..

Frezia είπε...

O Γιώργος Γραμματικάκης,
είναι μια προσωπικότητα
που θαυμάζω.

Χάνη είπε...

Λόγια λόγια. Γεμίσαμε με ντοκιμαντέρ που είναι μόνο λόγια. Μας αποκαλύπτουν τα προβλήματα αλλά μέχρι εκεί. Οι σιωπηλές πράξεις υπερ του ανθρώπου μετράνε. Οι πράξεις που σε κολλάν στον τοίχο από έκπληξη, που σε κάνουν να ελπίζεις, να χαμογελάς και ηθελημένα να σιωπάς από ευχαρίστηση. Δεν χρειάζονται τα λόγια, το μειδίαμα λέει αρκετά. Αλλά που είναι φίλε μου οι πράξεις;

ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ είπε...

Όμορφο ,ρομαντικό και ποιητικό κείμενο μα επί της ουσίας...
Αναρωτιέμαι και πολύ θα ήθελα να ήξερα ,πως θα γίνονταν πρακτικά μια τέτοια επανάσταση ,κατά τον κύριο καθηγητή!
Κι επειδή γνωρίζουμε πολύ καλά πως λειτουργεί η καθεστηκυία τάξη και το πως οι μισθοδοτούμενοι υπαλληλίσκοι της πανεπιστημιακής νομενκλατούρας σπεύδουν κάθε φορά να την υποβαστάξουν ,επίτρεψέ μου αγαπητέ Νημερτή να θεωρήσω πως και αυτό το άρθρο εντάσσεται σε αυτό πλαίσιο.
Πρέπει να πω εδώ ,πως προσωπικά δεν θεωρώ καμία επανάσταση ικανή να αλλάξει δραματικά ,προς το καλύτερο, την ποιότητα ζωής.
Το μόνο που μπορούν να αλλάξουν είναι ονομασίες και τίτλους,όπως έκανε ο Χριστιανισμός σε σχέση με τις αρχαίες θρησκείες!
Η μόνη επανάσταση που θα μπορούσε να πετύχει ,είναι αυτή ενάντια στον κακό εαυτό μας...ας ξεκινήσουμε από κει θα έλεγα.
Και φυσικά πριν πιάσουμε τα όπλα και αρχίσουμε να τρωγόμαστε μεταξύ μας ,ας κάνουμε καταρχήν κάτι πιο απλό...
Να μη τους ξαναψηφίσουμε!!!
Φυσικά η παραπάνω άποψη με κανέναν τρόπο δεν θέλω να σκεφτείς πως εμπεριέχει κάποια μομφή απέναντί σου φίλε Νημερτή και σ'ευχαριστώ που μοιράζεσαι μαζί μας τους προβληματισμούς σου ,πράγμα που για μένα λέει πολλά σε μια εποχή που όλοι τα ξέρουμε όλα και θέλουμε να επιβάλουμε την άποψή μας...
Την αγάπη μας

Νimertis είπε...

Φίλε μου Δημήτρη, τέτοιες αναρτήσεις έχουν ως στόχο να ανταλλάσσουμε και κάποιες απόψεις… όμως σέβομαι απολύτως τη θέση σου… να σαι καλά…

Προσωπικά Frezia φίλη μου, θεωρώ πως η σκέψη του και η γραφή του συγκεκριμένου ανθρώπου έχουν ενδιαφέρον… δεν λέω πως συντάσσομαι μαζί του… απλά στο συγκεκριμένο άρθρο του βρήκα σημεία που πιστεύω ότι άξιζαν τον κόπο να εκτεθούν ευρύτερα…

Χάνη καλησπέρα… που είναι οι πράξεις λοιπόν; Να μια ενδιαφέρουσα ερώτηση… οι πράξεις δεν θα καθοριστούν από τον Γραμματικάκη ή οποιονδήποτε άλλο… είναι οπωσδήποτε μιας άλλης τάξης ζήτημα… εδώ έχουμε την κατάθεση μιας άποψης που αφορά στη μεγάλη πλειοψηφία που παραμένει σιωπηλή για πολλούς λόγους… δεν περιμένουμε, βέβαια από κάποιον Πανεπιστημιακό να γίνει Τσε Γκεβάρα… οι πράξεις λοιπόν αφορούν εμάς… κι αυτό καλούμαστε να το απαντήσουμε εμείς, έτσι δεν είναι;

Γράφεις Καπετάνιε… ‘Η μόνη επανάσταση που θα μπορούσε να πετύχει ,είναι αυτή ενάντια στον κακό εαυτό μας...ας ξεκινήσουμε από κει θα έλεγα…’ βεβαίως και συμφωνώ και αυτό, περίπου, έγραψα και στην Χάνη πιο πάνω… Πολύ καιρό τώρα κι εγώ εκφράζω με κάθε ευκαιρία την ταπεινή μου άποψη… να μην ξαναψηφιστεί κανείς τους… είναι λοιπόν η αρχή… μια καλή, πολύ καλή αρχή… να μια πρώτη πράξη επανάστασης… και αποτελεσματικής μάλιστα… θα το τολμήσουμε άραγε; Να σαι καλά φίλε μου και έχετε και τη δική μου αγάπη!